Afwijkende mondgewoonten verstoren het evenwicht tussen spieren en kunnen leiden tot tandheelkundige en orthodontische afwijkingen. Voorbeelden van afwijkende mondgewoonten zijn foutieve slikgewoonten, mond ademen, duimen, lispelen of slissen. Oro-myofunctionele (OMFT) therapie is gericht op het herstellen van het evenwicht in het functioneren van spieren in en om de mond.
Al onze logopedisten zijn opgeleid in en passen het protocol Oro-myofunctionele therapie toe. We werken hierbij nauw samen met tandartsen en orthodontisten in de omgeving.
Het nut van logopedie voor de tandheelkunde
De spieren van mond en gezicht kunnen grote invloed hebben op de behandeling van de orthodontist.
Als je bijvoorbeeld met je tong tussen je tanden duwt tijdens het slikken, kan dit het effect van een beugel weer ongedaan maken.
Met OMFT kunnen we in de praktijk het juiste mondgedrag aanleren. Meestal gebeurt dit na verwijzing door de tandarts of orthodontist.
Voor wie?
OMFT is geschikt voor afwijkende mondgewoonten, zoals open mond in rust, afwijkende tongpositie in rust, tijdens slikken of spreken en bij onderstaande problematiek.
Duimers
Bij duim-, vinger- en speenzuigen ontstaat vaak een afwijkende vorm van het gebit. Voor het starten van de therapie wordt dit gedrag eerst afgeleerd, uiteraard met ondersteuning van de logopedist.
Kaakgewrichtsproblemen en hoofdpijn
Mensen met Kaakgewrichtsproblemen hebben vaak last van hun kauwspieren.TMD-klachten kunnen het gevolg zijn van een voorwaartse tongpositie en een verkeerd slikpatroon. (TMD staat overigens voor Temporo Mandibular Dysfunction). Dan ligt de tong meestal tegen of tussen de tanden en staat de onderkaak soms teveel naar voren geduwd. Gevolg van dit meestal jarenlang bestaand afwijkend mondgedrag is een overbelasting van de kauwspieren en het kaakgewricht. Dit kan pijn geven in de kauwspieren waardoor er hoofdpijnklachten zijn. Deze klachten kunnen chronisch worden en ook problemen met eten geven. Kauwen en afbijten van hard voedsel kan pijnlijk zijn of met knappen van het kaakgewricht gepaard gaan.
Osteotomie
Logopedie kan helpen bij patiënten die een osteotomie (kaakcorrectie door een operatie) hebben of moeten ondergaan. Als er sprake is van afwijkend mondgedrag kan de chirurgisch gecorrigeerde open beet weer terugkeren. Het is aan te raden om het mondgedrag voor de operatie door een logopedist te laten onderzoeken en zo nodig OMFT te doen. Wij werken in onze praktijk veel samen met kaakchirurgen en orthodontisten die corrigerende kaakoperaties doen.
Intake en onderzoek
Een patiënt die door de tandarts of orthodontist naar de logopedist is verwezen, krijgt eerst een intake om te achterhalen wat de mogelijke oorzaken van het afwijkend mondgedrag zijn. Er worden vragen gesteld die betrekking hebben op de ontwikkeling van het mondgedrag, het eten en navraag naar eventuele keel-, neus- en oorproblemen. Hierbij wordt het functioneren van de mondspieren, het slikken en de tongpositie in rust onderzocht.
Behandeling
Voor een behandeling met myo-functionele therapie (OMFT) bezoekt een patiënt de logopedist meestal tien tot vijftienmaal. Tijdens het hele traject is het belangrijk om thuis te oefenen met de instructies van de logopedist. De patiënt leert spierfuncties in en om de mond naar ‘normale’ waarden te veranderen, om zo een andere slik aan te leren. Myofunctionele therapie is dus het in evenwicht brengen van de spieren en niet het aanleren van een kunstje om goed te leren slikken
De therapie start met oefeningen om de mondspieren, de tong en lippen sterker te maken. Daarna wordt een nieuwe tongpositie in rust en bij slikken aangeleerd. Verder wordt gekeken in hoeverre de alveolaire klanken, /t/, /d/, /n/, /l/, /s/ en /z/, nog verkeerd worden uitgesproken en indien nodig zal dit ook behandeld worden. Het automatiseren van het nieuwe mondgedrag volgt direct op het aanleren van de nieuwe positie van tong en lippen. Het nieuwe gedrag moet namelijk ingeslepen worden in het dagelijks leven.
Wanneer starten?
De ideale leeftijd om met de myofunctionele therapie te starten is voor de wisseling/ na de wisseling. Of voor/tijdens, de orthodontische behandeling.
Voor de wisseling werken we vaker met kortdurende behandelingen. Er worden veel adviezen gegeven die bij de dagelijkse activiteiten kunnen worden toegepast.
Wanneer na de wisseling OMFT wordt gegeven is dit meestal ter voorbereiding op de behandeling van de orthodontist of nadat de orthodontist is gestart. De start van de behandeling wordt dan in gezamenlijk overleg bepaald.
Bij een osteotomie is het raadzaam voorafgaande aan de operatie met OMFT te starten en na de operatie de af te ronden.
Soms zal een voorbehandeling door de orthodontist nodig zijn, dus voordat de behandeling gestart wordt. Bijvoorbeeld wanneer de patiënt een smal, gotisch gehemelte heeft of als het sprake is van een kruisbeet ( een omgekeerde beet). Er is dan geen ruimte om de tong tegen het verhemelte te zuigen. De tandarts zal eerst een verbreding van de bovenkaak uitvoeren om ruimte voor de tong te maken.
Wij zijn in de praktijk volledig geschoold om het OMFT-protocol uit te voeren. Inge is gespecialiseerd in complexe tandheelkundige problemen en een van de grondleggers van de OMFT in Nederland. In de behandeling wordt altijd samengewerkt met de tandarts en orthodontist. Als onderdeel van de therapie kunnen we in overleg met u een mondtrainer inzetten, zoals de Myobrace of Trainer for Kids.